Klamra do pasa przeworskiego, srebro złocone, Polska, XVII w.
5600,00 zł
Klamra była elementem zapięcia pasa przeworskiego, który stanowił część reprezentacyjnego stroju polskiej szlachty. Została wykonana w XVII w., kiedy pasy przeworskie zyskiwały na popularności. Wykuto ją ze srebra, a miejscami zachowały się ślady dawnego złocenia.
Centralną część klamry wypełnia scenka figuralna: stojąca postać kobieca pomiędzy kolumnami, po obu stronach dwie siedzące kobiety. Nad nimi widoczne są łabędzie z szyjami skierowanymi ku postaci centralnej. Wokół scenki, na ukośnych, bocznych ściankach klamry wyryto geometryczny wzór, tworzący dekoracyjne obramienie. Przy krawędziach widoczne są główki nitów. Z boku znajduje się odlewana ażurowa aplikacja, tzw. “języczek”.
1 w magazynie
DARMOWA PRZESYŁKA NA TERENIE POLSKI
Oferujemy bezpłatną dostawę wszystkich naszych dzieł sztuki na terenie Polski, realizowaną bezpieczną i ubezpieczoną przesyłką kurierską DHL. Zapewniamy profesjonalne i solidne opakowanie, a odpowiedzialność za przesyłkę ponosimy do momentu jej dostarczenia.
Warunkiem dostawy darmowej jest, aby paczka miała wymiary nie przekraczające 120 x 60 x 60 cm oraz wagę poniżej 25 kg.
W razie potrzeby organizujemy także dostawy zagraniczne oraz przesyłki innymi firmami kurierskimi (UPS, DPD, Pocztex) za dodatkową opłatą. Zachęcamy do kontaktu w przypadku pytań lub indywidualnych zamówień.
Motywy stosowane w klamrach
Złotnicy wykonujący klamry pasów przeworskich chętnie sięgali po motywy dobrze znane z ówczesnej sztuki użytkowej – kopiowali i przetwarzali wzory z miedziorytów, snycerki meblowej, dekoracji architektonicznych czy opraw ksiąg. W efekcie na klamrach pojawiały się zarówno ornamenty roślinne i geometryczne, jak i charakterystyczne kolumny nadające kompozycji antykizujący, odwołujący się do estetyki starożytnej, wygląd.
Często umieszczano tam również rozmaite postacie figuralne, dobierane raczej swobodnie – mogły to być motywy mitologiczne, fantastyczne lub zaczerpnięte z ówczesnej literatury i popularnych miedziorytów. Zwykle nie miały one określonego znaczenia; pełniły funkcję dekoracyjnych wypełnień stosowanych według dostępnych wzorników i matryc, bez głębszej intencji ikonograficznej.
Kontekst historyczny
Pasy przeworskie pojawiły się w strojach polskiej szlachty pod koniec XVI wieku, a w XVII w. stały się symbolem prestiżu, reprezentacyjności oraz statusu majątkowego.
Walory artystyczne
Klamra wyróżnia się połączeniem trzech różnych sposobów zdobienia zastosowanych na niewielkiej powierzchni: reliefowej sceny, rytowanego wzoru na skośnych bokach oraz ażurowego “języczka”. Na powierzchni widoczne są ślady cyzelowania, czyli ręcznego dopracowania detalu po odlewie, a także pozostałości złocenia, które nadawało klamrze luksusowy charakter.
Wartość kolekcjonerska
Klamry do pasów przeworskich pojawiają się na rynku niezwykle rzadko, a każdy egzemplarz ma charakter unikatowy, ponieważ był wykonywany ręcznie przez złotnika i różni się detalami formy oraz ornamentu. Dla kolekcjonerów i muzeów są to obiekty szczególnie cenione jako sztandarowe przykłady polskiego sarmatyzmu – łączące barokową dekoracyjność, indywidualny styl i element dawnego stroju reprezentacyjnego. Zachowana klamra stanowi więc nie tylko rzadkość rynkową, lecz także ważny świadek kultury materialnej Rzeczypospolitej szlacheckiej.
Klamra może służyć jako samodzielny obiekt kolekcjonerski lub muzealny, a także jako element rekonstrukcji pasa przeworskiego. Świetnie uzupełni zbiory poświęcone Rzeczypospolitej szlacheckiej czy polskim barokowym srebrom.
Scena reliefowa na klamrze prawdopodobnie została wykonana techniką wosku traconego, jednej z najstarszych metod odlewniczych. Polegała na uformowaniu modelu z wosku, który następnie oblepiano warstwą gliny tworząc formę. Po wysuszeniu i podgrzaniu glina twardniała, a wosk wyciekał lub się spalał. Do tak powstałej pustej formy wlewano płynny metal, a po jej rozbiciu odlew poddawano cyzelowaniu.
| Waga | 0,102 kg |
|---|---|
| Wymiary | 10,5 × 5,5 × 2 cm |
| Typ |
Klamra do pasa przeworskiego |
| Forma |
Podstawa ściętego ostrosłupa z reliefową sceną i ażurowym “języczkiem” z boku |
| Materiał |
Srebro złocone |
| Kolorystyka |
Srebny ,Złoty |
| Technika |
Cyzelowanie ,Kucie ,Odlewanie ,Rytowanie ,Złocenie |
| Czas powstania |
XVII wiek |
| Epoka |
Barok |
| Kraj pochodzenia |
Polska |
| Stan zachowania |
Bardzo dobry, ułamany fragment “języczka” z boku klamry, wytarte wypukłe detale scenki |
RELATED PRODUCTS
Drewniana łyżka z inicjałem „V”, Polska, XIX w.
Ręcznie rzeźbiona łyżka drewniana o długości 23 cm, pochodząca z Polski, datowana na XIX wiek lub wcześniej. Czarka głęboka, wyraźnie użytkowa, ze śladami eksploatacji. Trzonek ozdobiony rytami w formie ząbkowanej linii oraz inicjałem „V”, pełniącym funkcję identyfikacji właściciela. Na końcu zachowany rzemień z przytwierdzoną starą papierową metką kolekcjonerską.
W XIX wieku w Polsce łyżki tego typu należały do podstawowych przedmiotów codziennego użytku w gospodarstwach wiejskich i pasterskich. Wykonywano je ręcznie z jednego kawałka drewna, co wpisywało się w tradycję polskiego rzemiosła ludowego, opartego na prostych, trwałych materiałach.
Egzemplarze z zachowanymi oznaczeniami należą dziś do rzadkości, dokumentując rozwój polskiej kultury materialnej i codziennych praktyk życia na wsi.